سیر تحول بیمارستان صحرایی در جنگ تحمیلی

جنگ تحمیلی عرصة نبردی نابرابر بود که استکبار شرق و غرب را در برابر رستاخیز قدرت اسلام به ناچار متحد ساخت. آثار این پیوند نامیمون در جنگ تحمیلی تبعاتی آشکارتر داشت. تقریباً در تمام طول سالیان جنگ نابرابری تجهیزات و لوازم رزم، رزمندگان اسلام را رنج می داد. از سوی دیگر، مدیریت طولانی ترین جنگ قرن بیستم برای انقلابی که هنوز دستخوش تحولات بی شمار داخلیِ بود، دشواری راهبرد و تدبیر سطوح و ابعاد مختلف جنگ را مضاعف می ساخت. در این حال، همچنان که در عرصه نظامی نبوغ فرزندان انقلابی بر خیل ادوات جنگی دشمن غلبه می یافت در عرصه پشتیبانی رزم نیز بیمارستان های صحرایی به تدریج راه خویش را بازمی یافتند و در هر عملیات پیشرفت آنها ملموس و محسوس بود به طوری که می توان ادعا کرد در سال های پایانی جنگ، وضعیت بیمارستان های صحرایی در جبهة ایران در بالاترین سطح کمی و کیفی قرار داشت و افزون بر تجارب پزشکیِ کم نظیر، پیکربندیِ سازمان اداری و بخش عملیاتی آن در تاریخ جنگ های اخیر بی نظیر بود. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی درصدد است به اختصار با مرور تاریخی هشت سال دفاع مقدس، سیر تحول بیمارستان های صحرایی را از نظر ارتقاء کیفیت سازه ها، مدیریت سازمانی و ارائه خدمات درمانی در طی جنگ تحمیلی بازخوانی کند. اما از آن رو که تمام ارکان و شئون و ابعاد جنگ متأثر از راهبرد آن است، بنابر این، در بررسیِ مقوله ای همچون بیمارستان صحرایی نیز باید به راهبرد کلی جنگ توجه داشت. به نظر می رسد ساخت و تجهیز و گسترش بیمارستان های صحرایی به ویژه در نیمه دوم جنگ در منطقة جنوب شاخصی مهم در شناسایی اهداف واقعی ایران از تداوم دفاع مقدس به شمار می رود.